Kynth yw homa folenn-dre ow jynn-amontya, ny wrug vy postya travyth dhe’n blog ma dres lies mis. Drog yw genev, a redyoryon lel! Soweth, a-dhia mis Du, my re bue re vysi ha ny yllis vy scrifa -- po skrifa rag ow flesour ow honan, dhe’n lyha. My re bue ow paruesi dew baper a-dro dhe lyenn Kernewek hengovek, hag a lennas onan anedhi dhe’n 28ves Kescusulyans Keltek Californi Blydhenyek dhe UCLA (Pennscol Californi Los Angeles). My a wra mos ynwedh dhe’n 26ves Kescusulyans Keltek Harvard Blydhenyek yn mis Hedra, ha res yw dhym lemyn paruesi paper rag an kescusulyans na.

Yn nowodhow erell, my eth dhe Gernow yn mis Ebryl rag keswel soedh, ha kyn na wrug vy cavoes an soedh, my a welas muer a gothmans hag omlowenhe. Ha my yn Kernow, my a brenas nebes lyvrow kernewek nowydh rag kressya myns ow lyverva geltek, y’ga mysk dyllans an Testament Nowydh gwrys gans Kesva an Taves Kernewek. (Yth esa dhym dasskrif a'n Testament Noweth treylys gans Nicholas Williams suelabrys.) Lemyn yth esov owth oberi yn Baltimore avel dyscador ilow yn scol-kynsa. Kyn nag yw hema an pyth a waytis vy y wul wosa gorfenna Ph.D. yn Yethow ha Lyennow Keltek, lowen lowr ov vy gans an ober--dres oll awos an vlydhen-scol dhe worfenna diw seythun alema! My re wrug devnydh a’m soedh nowydh rag lesa aswonnvos a wonisogeth keltek ha kernewek y’n scol. Lemyn y whoer an peswara gradh gwari “Dons Feri Hellys” war an tollgorn sowsnek, ha’n ethves gradh a woer cana “Trelawny”. 

Dydh kynyav splann a’gan bue hedhyw yn Fenten Berkeley, Virginia Howlsedhes, yeyn ha gwynsek kynth o -- dydh splann rag goelya Dydh Grassa. Rag ow redyoryon dramor, hem yw dy’ goel kenedhlek americanek ha canadianek may whodhon ni gras a’n pythow marthys y’gan bywnansow. Nyns esov vy ow cowsel oma a bythow an bys (kyn whra lies den prederi a bythow a’n par na hedhyw, heb mar), mes a bythow an spyrys. (Ha res yw dhym clerhe wosa scrifa henna nag ov vy den cryjyk, mes ‘spyrys’ yw an ger ewn.) Dallethys vue an dy’ goel ma yn America yn kynsa rag covhe kevywi gwrys gans trevesigyon bredennek ha tus enesik yn Massachusetts, nep-prys y’n seytegves cansblydhen. Mes awos an pyth a sywyas yn istori agan bro, ha’n deythyogyon ledhys ha ledrys aga thir gans an drevesigyon, yma tus hedhyw na vynn solempnya an jydh ma na fella.

Byttegyns, dhe’m brues vy, tybyans da yw godhvos gras a’n pythow a’gan bues, ha prederi a’n pyth a yllyn ni y wul rag scoedhya an eyl y gila. Dhe Gernewegoryon yn arbennik y lavarav, da yw cavoes dydh may hyllyn ni oll omguntell yn cres. Hedhyw, y’n bagas-clap Ynkernewek, y redis vy post a-dro dhe’n dy’ goel ma scrifys gans an Kernoweger americanek John Sheridan. Ynno, y scrif John ev dhe wodhvos gras hedhyw a’n taves Kernowek. Ha my yw unnver ganso. Gonn muer ras a’n pyth re bue gwrys dres an gansblydhen yw passyes gans an dus a dhallathas dasserghyans agan yeth. Gonn muer ras a’n pyth ow pos gwrys hedhyw gans an dus a scoedh agan yeth der hy dyski, hy studhya, hy redya, hy scrifa, ha dres oll hy hewsel. Gonn muer ras a’n pyth a vydh gwrys y’n termyn a dhue, mar kyllyn ni oll kesoberi rag crevhe agan yeth ha’gan kemynieth yethek. Ha gonn muer ras ahanowgh whi, ow redyoryon, yw rann an kemynieth ma. 

Y’n seythun yw passyes, my a redyas erthygel dyllys yn Nowodhow Kernow, Warlinenn ha’n Burow henwys “Derivas war avonsyans y’n strateji”. Scrifys vue gans Consler Loveday Jenkin, esel Consel Kerrier, hag y re manylyon a gollanwans (implementation) an strateji yethek rag Kernowek y’n gonteth na. Ha my ow redya, unn lavar yn arbennik a dardhas yn-mes a’n scrif: “awos bos connygyon yn-mes gorrys war an panel [avisyans], possybyl yw cavoes unnverheans war unn form a dreylyans Kernowek rag an brassa rann a arwoedhyow stret” yn Kerrier. An “gonnygyon yn-mes” ma yw eseli a Orsedh Kernow, Cussel an Tavaz, Agan Tavas, ha Kowethas an Yeth Kernewek, ha dell hevel, i re dhueth dhe gessenyans a neb sort a-dro dhe lytherennieth kernowek war arwoedhow-fordh.

Nans yw dew vis, my a scrifas oma a bysennek a-dro dhe wruthyl “unn furv scrifys savonek” rag Kernowek dre gessenyans yn mysk scoedhyoryon an systemow-lytherenna divers. Wosa an pysennek na dhe vos dyllys y’n Gesroesweyth, yth esa muer a dros y’n uer na, gans lies Kernoweger ow tannvon e-bostyow an eyl dh’y gila -- nebes a’n e-bostyow ancortes lowr -- owth argya rag po erbynn an tybyans ma. Wosa prederi yn town, my a erviras sina an pysennek, kyn na grysis vy y fia kessenyans possibyl y’gan kemynieth yethek. Ha dell hevel, ny vue travydh pella gwrys gans an pysennek y’n dew vis yw passyes; ny vue henwyn an sinoryon (a-der an peswar den a’n dallathas) postys y’n wiasva. A-dro dhe’n termyn pan vue an pysennek dyllys, y fue synsys cuntelles muer may halla tus ri aga brues a-dro dhe strateji yethek agan taves y’n termyn a dhue. Lies den eth di, mes dell glywis vy, ny wrug an cuntelles ma ervira travydh a-dro dhe denkys an yeth Kernowek, po sevel “furv scrifys savonek” anedhi.

Ytho martesen re wrug eseli an panel avisyans ma an kynsa cam war-tu ha gwruthyl “furv scrifys savonek” a’gan yeth, dhe’n lyha rag arwoedhyow-fordh ha drehevyansow poblek. Ny wonn manylyon an kessenyans re wrussons, ha martesen nyns ues saw paruesi rol a eryow yw lytherennys y’n keth fordh yn pub furv a Gernowek -- stret yw unn ensompel da -- mes unn dra yw sur: fest didhuerek vydh gweles an pyth a syw.

An Tav_s Kern___k y’n term_n a dh__

Ow kortos (Ow cortos?)

Unn furv scrifys savonek rag Kernowek?